Czy istnieją zasady tworzenia dopełniacza wyrazów typu: sześcian, karabin, rower, bursztyn, diament? W niektórych słownikach języka polskiego można znaleźć np. formy rowera, karabina, niemniej już nie sześciana, diamenta, czy też bursztyna. Na czym polega różnica? Poza tym jeśli taki Diament jest nazwą własną statku, to jak należy mówić: „Zszedłem z Diamentu” czy też „Zszedłem z Diamenta”?

Jak to się stało, że w języku polskim wykształciły się aż trzy końcówki liczby mnogiej w rodzaju męskim: (1) osobowe i godnościowe -owie, (2) godnościowe bądź archaizujące -y/-i (zależnie od spółgłoski wygłosowej), wreszcie (3) zwykle deprecjacyjne i/lub nieżywotne -i/-y (zależnie od spółgłoski wygłosowej, z repartycją częściowo odwrotną niż w 2)

Np. (1) aniołowie (2) anieli (3) anioły – w ost. przypadku akurat bez odcienia deprecjacyjnego.

Dziękuję za naświetlenie tematu,

Łukasz

Szanowni Państwo,
mówi sie wypić szampana albo kupić szampana. Słowo to – rodzaju męskiego nieżywotnego – przyjmuje koncówkę -a w bierniku, co jest nietypowe. Zwykle rzeczowniki męskie nieżywotne w bierniku nie zmieniają swej formy (jak na przykład kwiat, talerz, nóż). Jak wyjaśnić wyjątki (szampana, mercedesa, tenisa)?

Witam,
czasowniki męskie żywotne i nieżywotne mogą dostać w dopełniaczu końcówkę -u lub -a, a czasowniki męskie osobowe i żywotne w celowniku -owi lub -u. Skąd zwykły użytkownik języka widzieć ma, którą z końcówek dostanie dane słowo? A może końcówki te zależne są od regionalnych zwyczajów mówiących?
Pozdrawiam
Kamil

Szanowni Państwo,

frapuje mnie zmiana rodzaju gramatycznego na męskozwierzęcy w przypadku użycia rzeczowników pospolitych męskich nieżywotnych jako nazwy okrętów (Grom, Piorun, Wicher) i broni (Durendal, Piorun, Grom). Czy to jakaś reguła? Dlaczego wyłamuje się z niej Szczerbiec? Dlaczego nie dotyczy ona nazw miejscowości (Kamień, Kłos, Potok)?

Wiem, że w związku ze zmianami w języku, niektóre wyrazy męskie nieożywione w bierniku często kończymy na „-a”. Zauważyłam, że dzieje się tak szczególnie często, kiedy mówimy o warzywach i owocach, zwłaszcza w mowie potocznej. Zastanawiam się jednak jak to się ma do liczebników. Jeśli z jakiegoś powodu chciałabym powiedzieć, że zjadłam jeden owoc – banana, to jak to powiedzieć najlepiej? Zjadłam jeden banan? A może zjadłam jednego banana? Druga opcja brzmi „bardziej normalnie”, ale pierwsza zdaje się być bardziej poprawna gramatycznie.

Chciałabym spytać o odmianę bułgarskiego wypieku, którego nazwa w mianowniku brzmi burek. Czy należy ją odmieniać? A jeśli tak, to w jaki sposób?

Bardzo dziękuję.

Szanowni Państwo,
moi synowie (pierwszoklasiści) mieli w zadaniu wpisać w zdaniu wyraz we właściwej formie. Oczywiście nie znają jeszcze zasad odmiany przez przypadki, jednak ja mam to już przecież opanowane. Tymczasem stanęłam przed dylematem, która forma jest prawidłowa: Chłopiec zerwał grzybek czy Chłopiec zerwał grzybka? A może obie formy są dopuszczalne? Synowie zgodnie z moją sugestią napisali grzybek, lecz nauczycielka poprawiła na grzybka…

Z góry dziękuję za odpowiedź.

Szanowni Państwo,
dlaczego trzeba wynieść kosz śmieci, ale od dziewczyny dostaje się kosza?
Łączę stosowne wyrazy
Miłosz Pieńkowski

Dzień dobry,
W jaki sposób powinniśmy prawidłowo odmieniać nazwy języków programowania JavaScript i TypeScript? Zauważyłem, że bardzo powszechna jest różna odmiana tych dwóch podobnych wyrazów:
• M. JavaScript
• D. JavaScriptu
• C. JavaScriptowi
• B. JavaScript
• N. JavaScriptem
• Msc. JavaScripcie
• W. JavaScripcie!
• M. TypeScript
• D. TypeScripta
• C. TypeScriptowi
• B. TypeScripta / TypeScript
• N. TypeScriptem
• Msc. TypeScripcie
• W. TypeScripcie!
Ciekawi mnie głównie dopełniacz i biernik.
Zadałem to samo pytanie na jednym z forów programistycznych i część osób potwierdziła moją odmianę, ale część uznała, że oba słowa odmienia tak, jak „jogurt“ (a więc dopełniacze TypeScriptu i JavaScriptu).
Jedna z osób zasugerowała mi, iż różnica w odmianie może wynikać z tego, że końcówka „u“ jest bardziej charakterystyczne dla rzeczowników abstrakcyjnych, a „a“ dla marek, a TypeScript początkowo był kojarzony wyłącznie z jedną firmą i mógłby być uznany za markę.
https://www.ekorekta24.pl/dopelniacz-liczby-pojedynczej-rzeczownikow-rodzaju-meskiego-koncowka-a-czy-u/
Czy tak jest w rzeczywistości? Którą z tych odmian należy uznać za bardziej poprawną?